หลักฐานการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าภายใต้ FTAs

หลักฐานการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้า (Proof of Origin) เป็นเอกสารที่ใช้รับรองถิ่นกำเนิดของสินค้าหรือสัญชาติของสินค้าว่ามีการผลิตจริงในประเทศใด เพื่อใช้ประกอบการขอรับสิทธิพิเศษทางอากรศุลกากร สำหรับการนำสินค้าเข้าภายใต้ความตกลงการค้าเสรีต่าง ๆ ที่ไทยมีพันธกรณี โดยเอกสารดังกล่าวจะออกตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของแต่ละความตกลง ซึ่งหน่วยงานภาครัฐของไทยที่มีอำนาจในการออกหลักฐานการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้า คือ กรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ และหน่วยงานภาครัฐของไทยที่ทำหน้าที่ตรวจสอบหลักฐานการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้า เพื่อพิจารณาการให้สิทธิพิเศษทางอากรศุลกากรสำหรับสินค้านำเข้า คือ กรมศุลกากร กระทรวงการคลัง ปัจจุบันความตกลงการค้าเสรีของไทยที่ให้สิทธิพิเศษทางอากรศุลกากรที่มีผลใช้บังคับมีจำนวนทั้งสิ้น 14 ฉบับ ได้แก่

1. ความตกลงการค้าสินค้าของอาเซียน (ATIGA)
2. ความตกลงการค้าเสรี อาเซียน-จีน (ACFTA)
3. ความตกลงการค้าเสรีอาเซียน-ญี่ปุ่น (AJCEP)
4. ความตกลงการค้าเสรีอาเซียนเกาหลี (AKFTA)
5. ความตกลงเพื่อจัดตั้งเขตการค้าเสรีอาเซียน-ออสเตรเลีย-นิวซีแลนด์ (AANZFTA)
6. ความตกลงการค้าเสรีอาเซียน-อินเดีย (AIFTA)
7. ความตกลงการค้าเสรีอาเซียน-ฮ่องกง (AHKFTA)
8. ความตกลงเขตการค้าเสรี ไทย – ออสเตรเลีย (TAFTA)
9. ความตกลงหุ้นส่วนเศรษฐกิจที่ใกล้ชิดยิ่งขึ้น ไทย – นิวซีแลนด์ (TNZCEP)
10. ความตกลงหุ้นส่วนเศรษฐกิจไทย - ญี่ปุ่น (JTEPA)
11. ความตกลงการค้าเสรีไทย – อินเดีย (TIFTA)
12. ความตกลงเขตการค้าเสรี ไทย – เปรู (TPFTA)
13. ความตกลงเขตการค้าเสรี ไทย-ชิลี (TCFTA)
14. ความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค (RCEP)

นอกจากนี้ ยังมีความตกลงการค้าเสรีที่อยู่ระหว่างการเจรจาจำนวน 8 ฉบับ ได้แก่

1. ความตกลงการค้าเสรีไทย-ปากีสถาน
2. ความตกลงการค้าเสรีไทย-ตุรกี
3. ความตกลงการค้าเสรีไทย-ศรีลังกา
4. ความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจไทย-สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์
5. ความตกลงการค้าเสรีอาเซียน-แคนาดา
6. ความตกลงการค้าเสรีไทย-สมาคมการค้าเสรีแห่งยุโรป
7. กรอบความริเริ่มแห่งอ่าวเบงกอล
8. ความตกลงการค้าเสรีระหวางไทยกับสหภาพยุโรป

      หลักฐานการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าภายใต้ความตกลงการค้าเสรีที่ไทยเป็นภาคี แม้จะมีการเรียกชื่อเอกสารที่ใช้รับรองถิ่นกำเนิดสินค้าที่แตกต่างกัน เช่น Form E หมายถึง หลักฐานการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าภายใต้ความตกลงเขตการค้าเสรีอาเซียน – จีน (ASEAN – CHINA Free Trade Agreement: ACFTA ) Form D หรือ e-Form D หรือ Origin Declaration หมายถึง หลักฐานการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าภายใต้ความตกลงการค้าสินค้าของอาเซียน (ASEAN Free Trade Area: ATIGA) Form AANZ หมายถึง หลักฐานการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าภายใต้ความตกลงเพื่อจัดตั้งเขตการค้าเสรีอาเซียน-ออสเตรเลีย-นิวซีแลนด์ (AANZFTA) Invoice Declaration หมายถึง หลักฐานการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าภายใต้ความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจที่ใกล้ชิดยิ่งขึ้นไทย-นิวซีแลนด์ (Thailand – New Zealand Closer Economic Partnership : TNZCEP) Form RCEP หรือ Declaration of Origin หมายถึง หลักฐานการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าภายใต้ความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค (Regional Comprehensive Economic Partnership: RECP) โดยสามารถจำแนกหลักฐานการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าแบ่งออกเป็น 3 ประเภท

บทความโดย : นางสาวสาวิตรี ชาตะศิริกุล ผู้อำนวยการส่วนกฎว่าด้วยถิ่นกำเนิดสินค้า กองนโยบายและอุทธรณ์พิกัดอัตราศุลกากร

ที่มา : กรมศุลกากร
วันที่ปรับปรุงล่าสุด : 2 พฤษภาคม 2567