การแจ้ง และการรับแจ้งนําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่าสงวน สัตว์ป่าคุ้มครอง สัตว์ป่าคุ้มครองที่เพาะพันธุ์ได้ สัตว์ป่าควบคุม ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่า

ระเบียบกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช ว่าด้วยการแจ้ง และการรับแจ้งนําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่าสงวน สัตว์ป่าคุ้มครอง สัตว์ป่าคุ้มครองที่เพาะพันธุ์ได้ สัตว์ป่าควบคุม ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่า พ.ศ. 2566

โดยที่พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 บัญญัติให้ผู้ที่ได้รับใบอนุญาต นําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่า สัตว์ป่าสงวน สัตว์ป่าคุ้มครอง สัตว์ป่าคุ้มครองที่เพาะพันธุ์ได้ สัตว์ป่า ควบคุม ซากสัตว์ป่าดังกล่าว หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าดังกล่าว เมื่อผู้ได้รับใบอนุญาตหรือใบรับรอง จะนําเข้าหรือส่งออก จะต้องแจ้งต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ประจําด่านตรวจสัตว์ป่า เพื่อให้พนักงาน เจ้าหน้าที่ประจําด่านตรวจสัตว์ป่า ตรวจสอบความถูกต้องว่าตรงตามที่ได้รับใบอนุญาตหรือใบรับรอง หรือไม่ก่อนที่จะนําเคลื่อนที่ต่อไปได้ จึงออกระเบียบไว้ดังต่อไปนี้

• “การนําเข้า” หมายความว่า นําหรือสั่งเข้ามาในราชอาณาจักร และให้หมายความรวมถึง นําเข้ามาในราชอาณาจักรซึ่งสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าที่เคยส่งออกไปนอกราชอาณาจักรแล้ว
• “การส่งออก” หมายความว่า นําหรือส่งออกไปนอกราชอาณาจักร และให้หมายความรวมถึง นําหรือส่งออกไปนอกราชอาณาจักรซึ่งสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าที่เคยนําเข้ามาในราชอาณาจักรแล้ว
• “การตรวจปล่อย” หมายความว่า การตรวจของพนักงานเจ้าหน้าที่เพื่อยินยอมให้นําเข้ามา ในราชอาณาจักรหรือส่งออกไปนอกราชอาณาจักรซึ่งสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่า ตามที่ผู้นําเข้าหรือผู้ส่งออกได้รับใบอนุญาตหรือใบรับรอง แล้วแต่กรณี
• “ด่านตรวจสัตว์ป่า” หมายความว่า ด่านตรวจสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่า
• “พนักงานเจ้าหน้าที่” หมายความว่า พนักงานเจ้าหน้าที่ประจําด่านตรวจสัตว์ป่า
• “สัตว์ป่า” หมายความว่า สัตว์ป่าตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 ที่ไม่ใช่สัตว์น้ำ
• “สัตว์ป่าเฉพาะ” หมายความว่า สัตว์ป่าสงวน สัตว์ป่าคุ้มครอง สัตว์ป่าคุ้มครองที่เพาะพันธุ์ได้ สัตว์ป่าควบคุม และสัตว์ป่าตามอนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดสัตว์ป่าและพืชป่า ที่ใกล้สูญพันธุ์
• “สัตว์ป่าตามอนุสัญญา” หมายความว่า สัตว์ป่าที่ได้รับการคุ้มครองตามอนุสัญญาว่าด้วย การค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดสัตว์ป่าและพืชป่าที่ใกล้สูญพันธุ์
• “สัตว์ป่าทั่วไป” หมายความว่า สัตว์ป่าที่ไม่ใช่สัตว์ป่าเฉพาะ
• “อนุสัญญา” หมายความว่า อนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดสัตว์ป่า และ พืชป่าที่ใกล้สูญพันธุ์ (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora : CITES)
• “ใบอนุญาต” หมายความว่า ใบอนุญาตให้นําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่าเฉพาะ ซากสัตว์ป่าเฉพาะ หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าเฉพาะ แล้วแต่กรณี
• “ใบรับรอง” หมายความว่า ใบรับรองให้นําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่าทั่วไป ซากสัตว์ป่าทั่วไป หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าทั่วไป แล้วแต่กรณี

ข้อ 4 ผู้ได้รับใบอนุญาตหรือใบรับรองในการนําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่าสงวน สัตว์ป่าคุ้มครอง สัตว์ป่าคุ้มครองที่เพาะพันธุ์ได้ สัตว์ป่าควบคุม ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่า มีหน้าที่ จะต้องแจ้งต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ก่อนหรือในวันที่จะนําเข้าหรือส่งออก พร้อมทั้งแสดงใบอนุญาต หรือใบรับรองทุกครั้ง และจะต้องปฏิบัติตามระเบียบนี้

ข้อ 5 ผู้ได้รับใบอนุญาตหรือใบรับรองในการนําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่านั้น จะต้องดําเนินการนําเข้าหรือส่งออกตามที่ระบุไว้ในใบอนุญาต หรือใบรับรองในคราวเดียว และต้องปฏิบัติ ดังต่อไปนี้

1. แจ้งการนําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่า ตามรายการที่ได้ระบุไว้ในใบอนุญาตหรือใบรับรองต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ทราบ ในวันที่จะดําเนินการนําเข้าหรือส่งออกสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าผ่านด่านตรวจสัตว์ป่า โดยใช้แบบแจ้งที่กําหนดไว้ท้ายระเบียบนี้
2. เมื่อผู้ได้รับใบอนุญาตหรือใบรับรองได้ดําเนินการตาม (1) แล้ว ให้นําสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าตามรายการที่ได้ระบุไว้ในใบอนุญาตหรือใบรับรอง ไปแสดงต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ เพื่อการตรวจปล่อย

ข้อ 6 เมื่อพนักงานเจ้าหน้าที่ได้รับแจ้งจากผู้ได้รับใบอนุญาตหรือใบรับรองตามข้อ 5 แล้ว ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ตรวจสอบความถูกต้องตรงกันของสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่า ที่ผู้นําเข้าหรือผู้ส่งออกนํามาถึงด่านตรวจสัตว์ป่านํามาแสดงต่อพนักงานเจ้าหน้าที่กับรายการที่ระบุไว้ใน ใบอนุญาตหรือใบรับรองในการนําเข้าหรือส่งออกกับสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่า เพื่อที่จะตรวจปล่อยผ่านด่านตรวจสัตว์ป่าตามที่ระบุไว้ในใบอนุญาตหรือใบรับรองโดยมีรายละเอียด ดังต่อไปนี้

1. ใบอนุญาตในกรณีที่เป็นสัตว์ป่าตามอนุสัญญา หรือสัตว์ป่าเฉพาะ หรือใบรับรอง ในกรณีที่เป็นสัตว์ป่าทั่วไป
2. เอกสารแจ้งวัตถุประสงค์การนําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์ จากซากสัตว์ป่า ๆ
3. ชื่อ ประเภท ชนิด น้ําหนัก จํานวนตัวหรือชิ้น หรือหน่วยคุณลักษณะของสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่านั้น ๆ ซึ่งจะต้องสอดคล้องตามใบอนุญาตหรือใบรับรอง

หากสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าที่ผู้นําเข้าหรือผู้ส่งออกนํามาแสดงต่อพนักงาน เจ้าหน้าที่ถูกต้องตรงตามใบอนุญาตหรือใบรับรอง ให้พนักงานเจ้าหน้าที่จัดทําบันทึกการตรวจสอบ ในใบอนุญาตหรือใบรับรองว่าถูกต้อง และลงชื่อพนักงานเจ้าหน้าที่และตําแหน่งของพนักงานเจ้าหน้าที่ พร้อมประทับตราเพื่อตรวจปล่อยได้

หากการนําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าที่นํามาแสดง ต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ไม่ตรงตามใบอนุญาตหรือใบรับรอง ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ดําเนินการ ดังต่อไปนี้

(ก) จํานวนสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าที่นํามาแสดงต่อพนักงานเจ้าหน้าที่นั้นไม่ถูกต้อง

1. มีจํานวนน้อยกว่าที่ระบุไว้ในใบอนุญาตหรือใบรับรอง ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ ตรวจปล่อยได้ ในกรณีเช่นนี้ผู้ได้รับใบอนุญาตหรือใบรับรองไม่อาจนําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าในจํานวนที่เหลือนั้นได้อีก 2. มีจํานวนมากกว่าที่ระบุไว้ในใบอนุญาตหรือใบรับรอง หากจํานวนที่มากกว่านั้น เป็นความผิดพลาดของผู้นําเข้าหรือส่งออกไม่ส่อในทางทุจริตหรือเจตนาฝ่าฝืนใบอนุญาตหรือใบรับรอง และผู้นําเข้าหรือส่งออกประสงค์จะนําเข้าหรือส่งออกตามจํานวนที่มากกว่าใบอนุญาตหรือใบรับรอง ให้ดําเนินการเข้าสู่กระบวนการขออนุญาตในส่วนที่เกินนั้นได้ ณ ด่านตรวจสัตว์ป่านั้น (ข) ประเภทหรือชนิดของสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าที่นํามาแสดงต่อพนักงานเจ้าหน้าที่นั้นไม่ถูกต้อง 1. การนําเข้าผิดประเภทหรือผิดชนิด หากผิดประเภทหรือผิดชนิดซึ่งไม่ใช่เป็นการ ครอบครองโดยผิดกฎหมาย ไม่ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ตรวจปล่อยทั้งจํานวน ให้ผู้นําเข้าดําเนินการส่งกลับ ประเทศต้นทางหรือให้ผู้ส่งออกรับคืนไป 2. การนําเข้าผิดประเภทหรือผิดชนิด หากเป็นประเภทหรือชนิดที่ผู้มีไว้ใน ครอบครองมีความผิดตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 หรือขัดต่อ กฎกระทรวงว่าด้วยการขอรับใบอนุญาตหรือใบรับรอง และการออกใบอนุญาตหรือใบรับรองให้นําเข้า หรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่า ให้ดําเนินคดีแก่ผู้กระทําความผิด และสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าย่อมตกเป็นของแผ่นดิน ตามพระราชบัญญัติ สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562

ข้อ 7 สัตว์ป่าสงวน สัตว์ป่าคุ้มครอง สัตว์ป่าคุ้มครองที่เพาะพันธุ์ได้ สัตว์ป่าควบคุม ที่ตกเป็นของแผ่นดินตามข้อ 6 วรรคสาม (ข) (2) ให้คิดคํานวณค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงดูสัตว์ป่านั้น ให้อนุโลมหลักเกณฑ์การคํานวณค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงดูตามที่กําหนดไว้ในระเบียบกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ว่าด้วยการดําเนินการแก่สัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่า และค่าใช้จ่ายในการดูแลสัตว์ป่า พ.ศ. 2565 มาใช้เป็นแนวทางในการคํานวณ แล้วเรียกให้ผู้ที่กระทําความผิด ชดใช้ค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงดูหากผู้นั้นเพิกเฉย ให้ฟ้องเป็นคดีแพ่งข้อหาละเมิดต่อศาลยุติธรรม ที่มีเขตอํานาจ

ข้อ 8 เมื่อพนักงานเจ้าหน้าที่ได้ประทับตราและตรวจปล่อยตามข้อ 5 วรรคสอง ให้พนักงานเจ้าหน้าที่บันทึกรายละเอียดการขนส่งสินค้าขาเข้าหรือขาออก แล้วแต่กรณี ตามลักษณะ ของการขนส่งทางใดทางหนึ่งหรือหลายทาง ดังต่อไปนี้

1. การขนส่งทางอากาศ ให้ระบุ สายการบิน เที่ยวบิน ต้นทาง ปลายทาง วัน เวลา ถึงต้นทาง ปลายทาง
2. การขนส่งทางน้ํา ให้ระบุ ชื่อเรือ หมายเลขทะเบียนเรือ เมืองท่าต้นทาง ปลายทาง วัน เวลา ถึงเมืองท่าต้นทาง ปลายทาง
3. การขนส่งทางบก
   (ก) ทางถนน ให้ระบุ ผู้ประกอบการขนส่ง หมายเลขทะเบียนรถ ลักษณะรถ สถานีขนส่งต้นทาง และสถานีขนส่งปลายทาง วัน เวลา ถึงสถานีขนส่งต้นทาง
   (ข) ทางรถไฟ ให้ระบุ เที่ยวรถไฟต้นทาง ปลายทาง หมายเลขขบวนรถไฟ วัน เวลา ถึงต้นทาง ปลายทาง

ข้อ 9 ให้พนักงานเจ้าหน้าที่รายงานผลการนําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่าสงวน สัตว์ป่าคุ้มครอง สัตว์ป่าคุ้มครองที่เพาะพันธุ์ได้ สัตว์ป่าควบคุม ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าที่ผ่านด่านตรวจ สัตว์ป่า ต่ออธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืชทราบ ภายในวันที่ 15 ของเดือนถัดไป

ข้อ 10 บรรดาใบอนุญาตหรือใบรับรอง ที่ออกโดยพนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎกระทรวง การขอใบอนุญาตหรือใบรับรอง และการออกใบอนุญาตหรือใบรับรองให้นําเข้า ให้ส่งออกหรือให้นําผ่าน ซึ่งสัตว์ป่า ซากของสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์ที่ทําจากซากของสัตว์ป่า พ.ศ. 2558 ให้คงใช้ต่อไป เพียงเท่ากําหนดอายุใบอนุญาตหรือใบรับรองดังกล่าว ส่วนการจะนําเข้าหรือส่งออกซึ่งสัตว์ป่า ซากสัตว์ป่า หรือผลิตภัณฑ์จากซากสัตว์ป่าให้แจ้งต่อพนักงานเจ้าหน้าที่และปฏิบัติตามระเบียบนี้

ระเบียบนี้ให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกําหนดสามสิบวันนับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา (12 พ.ค. 2566)

ที่มา : ราชกิจจานุเบกษา