การถ่ายลำ (Transshipment) หมายถึง การขนถ่ายสิ่งของจากยานพาหนะหนึ่งที่ขนเข้ามาในประเทศ แล้วเปลี่ยนไปเป็นอีกพาหนะหนึ่งที่ขนออกไปนอกประเทศ ภายในท่าหรือที่แห่งเดียวกัน (ภายใต้การควบคุมของศุลกากรในด่านศุลกากรแห่งเดียวกัน) โดยมีจุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุดของการขนส่งอยู่นอกประเทศ โดยของหรือสินค้านั้นจะไม่มีการนำมาใช้ประโยชน์ภายในประเทศ
การผ่านแดน (Transit) หมายถึง การขนของผ่านประเทศไทยจากท่า หรือ ด่านศุลกากรแห่งหนึ่างที่ขนส่งเข้ามาไปยังท่า หรือ ด่านอีกแห่งหนึ่งที่ขนส่งของออกไป ภายใต้การควบคุมของศุลกากร โดยมีจุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุดของการขนส่งอยู่นอกประเทศ โดยของหรือสินค้านั้นจะไม่มีการนำมาใช้ประโยชน์ภายในประเทศ แต่สามารถขนถ่ายของเพื่อเปลี่ยนยานพาหนะ หรือ สามารถนำไปเก็บรักษาในคลังสินค้า หรือ มีการเปลี่ยนภาชนะบรรจุของเพื่อประโยชน์ในการขนส่ง หรือ การเปลี่ยนรูปแบบของการขนส่งสินค้าด้วย
อย่างไรก็ตาม การผ่านแดนทางบกจะทำได้เมื่อมีข้อตกลงระหว่างประเทศเท่านั้น ซึ่งปัจจุบันไทยได้ทำความตกลงเกี่ยวกับการผ่านแดนอยู่ 2 ความตกลง คือ
- การผ่านแดนตามความตกลงว่าด้วยการขนส่งทางถนนระหว่างรัฐบาลไทย และรัฐบาลของลาว
- การผ่านแดนความตกลงว่าด้วยการขนส่งสินค้าจากฝั่งตะวันออกไปยังฝั่งตะวันตกของคาบสมุทรมาเลเซียและกลับกันผ่านแดนไทยโดยการรถไฟแห่งประเทศไทย
สิ่งที่แตกต่างกันระหว่างการถ่ายลำและการผ่านแดน คือ การถ่ายลำนั้นต้องกระทำที่ท่าหรือด่านศุลกากรนั้นเท่านั้น ขณะที่การผ่านแดน มีการขนย้ายสินค้าจากด่านศุลกากรหนึ่งไปยังอีกศุลกากรหนึ่งก่อนจะนำสินค้าออกนอกประเทศไทย อย่างไรก็ตาม ของสำหรับการถ่ายลำหรือผ่านแดนนั้นจะไม่อยู่ภายใต้บังคับของกฎหมายว่าด้วยของต้องห้ามต้องกำกัดในการนำเข้าหรือส่งออก เว้นแต่จะมีกฎหมายเฉพาะกำหนดให้มีการควบคุมในการนำผ่าน
ที่มาบทความ : กรมการค้าต่างประเทศ
